Finansijski stručnjaci u Srpskoj načelno
su pozdržali inicijativu Predsjednika Narodne skupštine, za uspostavljanje
jedinstvene entitetske supervizije finansijskog sektora. Podsjetiću,
Predsjednik Radojičić se, u ime kluba poslanika SNSD-a, založio za usvajanje
zaključka kojima bi Vlada RS bila zadužena da razmotri i predloži
objedinjavanje Agencije za bankarstvo, Agencije za osiguranje i Komisije za
hartije od vrijednosti RS. Radojičić je istakao da bi jedinstvena kontrola svih
finansijskih subjekata spriječila prebacivanje odgovornosti jednih regulatora
na druge.
Prema ovom prijedlogu, jedinstveni
supervizor bi poptpuno kontrolisao finansijske subjekate po modelu koji postoji
u Mađarskoj, Poljskoj, Danskoj, Švedskoj, Estoniji, Letoniji, Malti a dosta je
sličan sa modelom koji postoji u Austriji, Češkoj, Finskoj, Njemačkoj,
Slovačkoj i drugim zemljama EU. To su tzv. “cross-sector" sistemi u kojem
su agencije za nadzor integrisane u jednu bez uloge Centralne banke u
superviziji. Ruku na srce, naš finansijski sistem nije poput razvijenih
finansijskih sistema u kojima različiti sektori sve više nalikuju jedan drugom
ali će približavanjem EU sve više ličiti na taj model tako da je realno
razmišljanje o “kopiranju” uspješnih iskustava.
Dakle, za
očekivati je da bi konsolidovana agencija omogućila bolju iskoristivost ljudskih potencijala i tehničkih resursa. Takođe,
institucionalnom konsolidacijom mogu se (is)koristiti prednosti ekonomije obima
- jedan softver, jedno računovodstvo i svi stručnjaci u na istom mjestu. S tim
u vezi, možda postoji (ali ne veliki) prostor za smanjivanje troškove naknada
za one koji su nazirani. Bitno je istaći da se prostim uvidom u sve dosadašnje
izvještaje agencija može reći da nema sumnje da bi zajednička agencija bila potpuno finansijski
samoodrživa.
U
bankocentričnim sistemima (poput našeg) kod kojih supervizor nad bankarskim
sektorom ima dominantan položaj, jedinstvena
institucija može zadržati dominantnu ulogu i u slučaju stvaranja jedinstvenog
supervizora. Međutim,
treba se podsjetiti iskustava sadašnjih članica EU koja pokazuju da
konsolidovanje supervizora neće rezultovati
razvitkom finansijskih tržišta. Prema tome, konsolidacijom supervizije naše
tržište neće postati sofisticirano i razvijeno. Takođe, ako postojeći supervizori provode manjkav nadzor nad određenim sektorima,
on će ostati takav ako dođe do konsolidacije.
Najvažnije, osnivanje jedinstvenog
finansijskog supervizora ne bi narušilo ustavno uređenje, a zadržalo bi i
unaprijedilo nadzor i regulaciju na entitetskom nivou. S tim u vezi, ako bi se
pristupilo objedinjavanju supervizora, uz sve analize, potrebno je i pripremiti nove zakone (o bankama,
o štedno-kreditnim institucijama i sl.) koji bi implementirali i harmonizovali
standarde EU s ciljem harmonizacije prava sa direktivama, principima Bazelskog
komiteta za nadzor nad poslovanjem banaka, aktuelnim tendencijama u
zakonodavstvu i usaglašavanje sa već izvršenom reformom privrednog
zakonodavstva (novim Zakonom o privrednim društvima, o registraciji privrednih
subjekata, o stečajnom postupku i dr.).
