U započetoj reformi procesa registracije privrednih društava u Republici Srpskoj predviđena je izmjena dvadesetak propisa. Planirano je smanjenje sa sadašnjih 11 procedura koje traju duže od mjesec na pet koje traju tri dana. Trebalo bi da pojeftine sa 1.300 na 350 KM. Preduzetnici poručuju da bi, osim pojednostavljivanja i smanjivanja troškova osnivanja, značajniji stimulans privredi predstavljalo oslobađanje od (barem) dijela nameta koje su poslodavci prinuđeni da redovno plaćaju. Slične inicijative i prijedlozi, koje nagovještavaju popravak privrednog ambijenta, do sada su sa podsmjehom i nevjericom odbacivane zbog “specifičnosti” državnog uređenja, ekonomije, oporezivanja, kontrole, novije istorije i mentaliteta.
Posljednje vijesti ipak ulijevaju nadu. Čini se da se pravi dobra baza za unapređenje privrednog ambijenta.
Naime, Agencija za informaciono društvo RS (AIDRS) pokrenula je projekat „institucije bez papira“ (IBP). Cilj Agencije je da IBP program utiče na javne institucije što je prvi korak na putu ka e-Upravi. Za sad su AIDRS i Poreska Uprava započeli poslove koji imaju cilj da sve svoje interne aktivnosti obavljaju elektronski - bez upotrebe papira. Važna činjenica u vezi sa ovim projektom jeste da je stvoren pravni osnov za razvoj elektronske uprave i poslovanja i još važnije - IBP program neće koštati poreske obveznike.
Ova reforma nije revolucionarna ali u svim zemljama u kojima je sprovedena dala je zamajac razvoju. Takvi potezi, uz primjenu iskustava i primjera iz zemalja koje su nam po mnogo čemu slične, mogu da budu dragocjeni.
Na primjer, za očekivati je da će se AIDRS posvetiti mogućnostima elektronske registracije preduzeća, po uzoru na recimo Estoniju. Upućeni u estonski model reformi kažu da je, nakon sticanja nezavisnosti, Estonija započela niz slobodno-tržišnih reformi baziranih na privatizaciji, deregulaciji i fundamentalnom restrukturiranju privrede. Od siromašne zemlje socijalističkog uređenja, sa nepovoljnom (geo)političkom situacijom i sa skromnim prirodnim resursima, zahvaljujući inovativnoj privredi, te volji i uz upotrebu moderne tehnologije, danas je jedna od najprogresivnijih zemalja u EU. Ilustracije radi, proces glasanja je potpuno elektronski. Zamislite samo te uštede.
Slično, Makedonija je je od 2000. sprovela radikalne ekonomske i legislativne reforme i rezove: privatizaciju „strateških“ državnih kompanija, stvaranje obaveznih i privatnih penzionih fondova uz građenje e-uprave i informatizacije birokratije. Ove reforme su najvećim dijelom finansirane sredstvima Svjetske Banke, USAID-a i sličnih stranih fondova uz minimalno trošenje novca poreskih obveznika.
U Makedoniji je značajan dio naplate troškova i sudskih presuda, po uzoru na zapadnoevropske zemlje, prepušten privatnim preduzećima a besprjekorno funckioniše i jednošalterski sistem za registraciju firmi. Uz to, Makedonija (stranim) investitorima olakšava poslovanje u inovacionim centrima oslobađanjem od plaćanja PDV-a i carine na proizvode za izvoz, daje zemljište uz niske koncesione naknade; besplataan priključivank na komunalnu infrastrukturu i sl.
Dakle, nerealno je i nepotrebno da se poredimo sa Japanom, Njemačkom ili Amerikom. Ako su zemlje poput Makedonije, Estonije i Hrvatske prije dvije decenije bile u „istoj ligi sa nama“ a sada se decenralizuju i takmiče sa najboljima, onda možemo i mi da napredujemo. Istina, i tamo su plate premale za dolazeći evropski standard ali i to se popravlja, prema izvještaju Svjetske banke, Makedonija je rangirana na 5. mjestu na svijetu po kriterijumu „pokretanje biznisa”, a Estonija najperspektivnija evropska država.
Često je nepotrebno tražiti “toplu vodu”. Ponekad je dovoljno samo baciti pogled preko komšijinog plota.
Posljednje vijesti ipak ulijevaju nadu. Čini se da se pravi dobra baza za unapređenje privrednog ambijenta.
Naime, Agencija za informaciono društvo RS (AIDRS) pokrenula je projekat „institucije bez papira“ (IBP). Cilj Agencije je da IBP program utiče na javne institucije što je prvi korak na putu ka e-Upravi. Za sad su AIDRS i Poreska Uprava započeli poslove koji imaju cilj da sve svoje interne aktivnosti obavljaju elektronski - bez upotrebe papira. Važna činjenica u vezi sa ovim projektom jeste da je stvoren pravni osnov za razvoj elektronske uprave i poslovanja i još važnije - IBP program neće koštati poreske obveznike.
Ova reforma nije revolucionarna ali u svim zemljama u kojima je sprovedena dala je zamajac razvoju. Takvi potezi, uz primjenu iskustava i primjera iz zemalja koje su nam po mnogo čemu slične, mogu da budu dragocjeni.
Na primjer, za očekivati je da će se AIDRS posvetiti mogućnostima elektronske registracije preduzeća, po uzoru na recimo Estoniju. Upućeni u estonski model reformi kažu da je, nakon sticanja nezavisnosti, Estonija započela niz slobodno-tržišnih reformi baziranih na privatizaciji, deregulaciji i fundamentalnom restrukturiranju privrede. Od siromašne zemlje socijalističkog uređenja, sa nepovoljnom (geo)političkom situacijom i sa skromnim prirodnim resursima, zahvaljujući inovativnoj privredi, te volji i uz upotrebu moderne tehnologije, danas je jedna od najprogresivnijih zemalja u EU. Ilustracije radi, proces glasanja je potpuno elektronski. Zamislite samo te uštede.
Slično, Makedonija je je od 2000. sprovela radikalne ekonomske i legislativne reforme i rezove: privatizaciju „strateških“ državnih kompanija, stvaranje obaveznih i privatnih penzionih fondova uz građenje e-uprave i informatizacije birokratije. Ove reforme su najvećim dijelom finansirane sredstvima Svjetske Banke, USAID-a i sličnih stranih fondova uz minimalno trošenje novca poreskih obveznika.
U Makedoniji je značajan dio naplate troškova i sudskih presuda, po uzoru na zapadnoevropske zemlje, prepušten privatnim preduzećima a besprjekorno funckioniše i jednošalterski sistem za registraciju firmi. Uz to, Makedonija (stranim) investitorima olakšava poslovanje u inovacionim centrima oslobađanjem od plaćanja PDV-a i carine na proizvode za izvoz, daje zemljište uz niske koncesione naknade; besplataan priključivank na komunalnu infrastrukturu i sl.
Dakle, nerealno je i nepotrebno da se poredimo sa Japanom, Njemačkom ili Amerikom. Ako su zemlje poput Makedonije, Estonije i Hrvatske prije dvije decenije bile u „istoj ligi sa nama“ a sada se decenralizuju i takmiče sa najboljima, onda možemo i mi da napredujemo. Istina, i tamo su plate premale za dolazeći evropski standard ali i to se popravlja, prema izvještaju Svjetske banke, Makedonija je rangirana na 5. mjestu na svijetu po kriterijumu „pokretanje biznisa”, a Estonija najperspektivnija evropska država.
Često je nepotrebno tražiti “toplu vodu”. Ponekad je dovoljno samo baciti pogled preko komšijinog plota.
Нема коментара:
Постави коментар